ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΕΛΑΓΟΝΙΤΙΣΣΑ
     

         
                ´Ενας από τους σπουδαιότερους εικονογραφικούς τύπους της
            Θεοτόκου είναι αυτός που έχει την ονομασία ( Παναγία Πελαγο-
            νίτισσα ). Ο εν λόγω τύπος αποτελεί υποκατηγορία του γενικότε-
            ρου εικονογραφικού τύπου της " Παναγίας Ελεούσας - Γλυκοφι-
            λούσας,  φέρει δε την επωνυμία Η Πελαγονίτισσα, διότι επινοή-
            θηκε από έναν προικισμένο αγιογράφο της Πελαγονίας κατά τούς
            χρόνους της βυζαντινής αυτοκρατοριάς. Η Πελαγονία είναι μία
            περιοχή της ´Ανω Μακεδονίας που βρίσκεται βορείως της Φλώρινας
            στό σηνερινό κράτος των Σκοπίων, και έχει πρωτεύουσα την πόλη
            " Μοναστήρι"
                 Η εξεταζόμενη εικονιστική σύνθεση της Πελαγονίτισσας παρου-
             σιάζει τη Θεοτόκο σε προτομή παιδιοκράτουσα δεξιοκρατούσα ,την
             κάνει να ξεχωρίζη, η ασυνήθιστη στάση του Χρισού.....
                 Αξιόλογιες εικόνες και τοιχογραφίες της Παναγίας Πελαγονίτισ-
              σας υπάρχουν σήμερα αρκετές στον κόσμο της Ορθοδοξίας .Η πιό
              γνωστή απ' αυτές είναι έργο του ιερομόναχου Μακαρίου ,έτους
               1421/2  προέρχεται απ' το Μοναστήρι (Βιτώλια) και βρίσκεται στο
               βυζαντινό μουσείο των Σκοπίων. Η εικόνα αυτή που αποτελεί χαρ-
               κτηριστικό αριστούργημα της πνευματικής ανάστασης των Μακεδ-
               όνων κατά την εποχή των παλαιολόγων. Μία παραλλαγή της
              Πελαγονίτισσας, έτους 1605/6 σώζεται σε τοιχογραφία του ναού
              της Παναγίας του 'Αρχοντα Αποστολάκη, και Η Παναγία Πελαγονί-
              τισσα του Σινά 15ος αιών....
               Πηγή...Φώς της Κασοριάς.....